SERBEST BÖLGE
Serbest bölgeler; ticari, mali ve ekonomik alanlarda geçerli olan hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı; sınai ve ticari faaliyetler için ülkenin diğer bölgelerine oranla daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak da ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir. Serbest bölge uygulamaları ülkelere göre farklılık göstermekle birlikte, genel olarak serbest bölgeler çeşitli teşviklerin uygulandığı, genellikle ihracatı artırma amacı taşıyan ve genellikle ülkenin gümrük bölgesinin dışında sayılan bölgelerdir. Dünyadaki farklı uygulamaları nedeniyle serbest bölgeler farklı şekillerde adlandırılmaktadır:
- Serbest bölge (free zone),
- Serbest liman (free port),
- Serbest ekonomik bölge (free economic zone),
- Gümrüksüz bölge (customs free zone),
- Dıs ticaret bölgesi (foreign trade zone),
- Serbest üretim bölgesi (free production zone).
Gelişmekte olan ülkelerde serbest bölgelerde genellikle üretim ağırlıklı faaliyetler yapılmakla birlikte, gelişmiş ülkelerde genellikle ticaret ağırlıklı faaliyetler yapılmaktadır. Ülkemizdeki serbest bölgeler, Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihe kadar, gümrük ve dış ticaret kurallarının uygulanması açısından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında, menşe kurallarının uygulanması bakımından ise Türkiye Gümrük Bölgesi içinde sayılmaktadır. Ülkemizde serbest bölgeler ile ilgili düzenlemelere 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nda ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nda yer verilmektedir.